Çitlembik, Türkiye’de hemen hemen herkesin duyduğu ama ne olduğunu bilmediği bir lezzettir. Sağlığa olan faydalarıyla dikkat çeken çitlembik, bir kez tanıdığınızda kolay kolay vazgeçemeyeceğiniz bir ürün olacaktır.
Dünyada yaklaşık olarak 70 farklı türü bulunan çitlembik meyvesi, adını ağacından almaktadır. Farklı biçimlerde satışa sunulabilen çitlembiğin, kullanımı gün geçtikte yaygınlaşmaktadır. Peki, çitlembik nedir ve faydaları nelerdir? Yazımızın devamında bu soruların tamamına yanıt bulabilirsiniz.
Asya, Afrika, Güney Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaygın olarak yetişen bu bitki, Türkiye’de ise Akdeniz, Marmara ve Ege başta olmak üzere hemen hemen her yerde kendine yaşam alanı bulabilmektedir. İsmini daha önce duymayanlar dahi çitlembik ağacı gördüğünde hemen tanıyacaktır. Bu bitki, sokak aralarında, apartman bahçelerinde dahi sıklıkla yetişmektedir.
Çitlembik halk arasında birçok farklı isimle de bilinmektedir. Menengiç bu isimlerden en yaygın olanlarından biridir. Bunun yanı sıra çitlembik ya da dağın şeklinde de anılabilmektedir. Dünyada yetmişe yakın türü bulunan çitlembik meyvesinin rengi türüne bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte genel olarak olgunlaştıkça yeşilden kahveye geçen rengiyle bilinmektedir. Hafif tatlımsı bir lezzeti bulunan bu meyve, doğada birçok canlının besin kaynaklarından biridir.
Çitlembik, Türkiye’nin hemen hemen her yerinde yetiştiği için kolayca ulaşabileceğiniz bitkilerden biridir. Buna karşın çitlembiğe benzer bazı meyveler olduğunu da bilmelisiniz. Bu sebeple benzerleriyle karıştırmamak adına dikkatli olmanız gerekir. Çitlembiğin kurutulmuş haline, birçok aktardan ulaşabilirsiniz. Bunun yanı sıra faydalarından yararlanmak adına çitlembik yağını da satın alabilirsiniz. Yağ şekli bu meyvenin en çok kullanıldığı biçimlerden biridir.
Bunun yanı sıra çitlembik birçok farklı tıbbi ürün ve kozmetik alanında da kullanılmaktadır. Çitlembiğin faydaları göz önüne alındığında, hem yağını hem de kurutulmuş versiyonunu düzenli olarak kullanmak isteyebilirsiniz. Çitlembiğin insan sağlığı üzerinde birçok faydası olduğu bilinmektedir. Bunların tamamını yazmak mümkün olmasa da önemli olanlardan bazılarını aşağıda bulabilirsiniz.
Çitlembik meyvesi, güçlü bir ağrı kesici özelliğine sahiptir. Özellikle kas ve eklem ağrıları çekiyorsanız bu meyveyi tüketmeniz tavsiye edilir. Kan dolaşımını hızlandırması nedeniyle ağrılar üzerinde ciddi azalma yaratacak olan çitlembik, baş ağrısına karşı da kullanılabilir. Baş ağrısı çekenlerin bu meyveyi kahveyle tüketmesi gerekir. Çitlembik ya da menengiç kahvesi olarak bu kahve, baş ağrıları kısa zamanda kesecektir. Bunların yanı sıra regl döneminde yaşadığınız şiddetli ağrılardan kurtulmak için çitlembik meyvesini ya da suyunu tüketebilirsiniz.
Çitlembiğin faydalarından bir diğeri ise idrar söktürücü olmasıdır. Bitkisi de, yağı da, kahvesi de bağırsakları ve böbrekleri çalıştıran çitlembik, idrar yolu enfeksiyonunu iyileştirmesiyle bilinir. Bunun yanı sıra metabolizmanızı hızlandırmak için de çitlembik tüketebilirsiniz. Bu bitki, vücudunuzdaki toksik maddeleri atmanıza yardımcı olacaktır. Aynı zamanda hücre yenilenmesi sağlamasıyla da bilinen çitlembik, saçları da besler. Saç sağlığına önemli katkıları bulunan çitlembik sabunu, saç renginin de uzun süre canlı kalmasını sağlayacaktır. Saçlarınıza bakım yapmak istediğinizde çitlembik sabunundan ya da yağından faydalanabilirsiniz. Saçlarınızda koparak dökülme başlaması halinde sabun versiyonu oldukça işe yarayacaktır.
Böbrek sağlığını da koruyan çitlembik, böbreklerde kum birikme riskini önlemektedir. Eğer böbrek taşı oluşturma riskiniz varsa, çitlembik meyvesini ya da kahvesini düzenli şekilde tüketebilirsiniz. Çitlembik meyvesini kaynatarak suyunu balla karıştırarak tüketmeniz solunumunuzu da rahatlatacaktır. Öksürük ve ses kısıklığı gibi durumlarda bu formülü kullanabileceğiniz gibi boğaz yolunu da bu şekilde koruyabilirsiniz.
Kendine has bir aroması ve kokusu olan çitlembik iştah açan gıdalar arasında yer alıyor. Bu bitki, stresten ya da hastalık dolayısıyla kapanan iştahınızı açacaktır. Eğer iştahınızın açılmasını istiyorsanız, bu meyveden yemeklerin içine birkaç adet atabilirsiniz. Bunun yanı sıra bağışıklık sistemini de güçlendiren bu meyve, kanser gibi hastalıklara yakalanma riskinizi düşürecektir. A ve C vitamini açısından zengin olan çitlembik hem kahvesi hem de yağıyla vücut direncinizi artırmanıza yardımcı olacaktır. Bunun yanı sıra demir eksikliği tedavisinde de kullanılan çitlembik, bu eksikliğe bağlı yorgunluğu da ortadan kaldıracaktır.
Çitlembiğin bir diğer faydası ise mideyi temizlemesi ve mide asitlerini dengelemesidir. Bu sayede yemek sonrasında hazımsızlık sorunu, çitlembik kahvesiyle çözülebilir. Eğer bir mide probleminiz varsa, doktorunuza danışarak bu meyvenin kaynamış suyunu içerebilirsiniz. Vitamin değerleri yüksek olan bu içecek, mide hasarını önleyecek ve bağırsaklarınızı iyileştirecektir. Mide bulantısı gibi durumların önüne geçmek için de çitlembik kahvesi tüketilebilmektedir. Son olarak çitlembik meyvesi aşırı terlemeyi durdurmasıyla da bilinmektedir. Eğer yoğun bir şekilde terlemekten şikayetçiyseniz, çitlembik kahvesini düzenli olarak tüketebilirsiniz. Bu kahve ter bezlerini dengeleyecek ve aşırı terlemeyi durduracaktır.
Çitlembik bitkinin en fazla tüketilen biçimlerinden biri de yağıdır. Çitlembik yağı nasıl kullanılır sorusunun farklı bazı cevapları vardır. Bu yağ içerdiği E ve B vitaminleri sayesinde cilt ve saç problemlerine karşı ciddi faydalar sağlayacaktır. Erken beyazlayan saç hücrelerinin oluşumunu da önleyen çitlembik, saçlarınızın doğal renginde kalmasına yardımcı olacaktır.
Çitlembik yağını saçlarınızın dibine sürdükten sonra bir saat kadar beklemelisiniz. Bu sürenin ardından sirke ile durulayabilirsiniz. Bu uygulama saç diplerindeki yaraları yok edeceği gibi saçlarınızın doğal renginde kalmasına yardımcı olacaktır.
Cilde ise direk olarak uygulanan çitlembik yağı, sivilce lekelerini yok edecektir. Aynı zamanda akne oluşumunu da engelleyen bir yapıya sahiptir. Bununla birlikte bu yağı kullanmadan önce bir cilt uzmanına danışmanız ve cilt tipinizi göstermeniz gerekir. Aksi takdirde bu yağ faydadan çok zarar getirebilir. Çitlembik yağını buz torbasına koyarak dondurucuya attıktan sonra, baş ağrısı ve migren tutması gibi durumlarda da kullanabilirsiniz.
Çitlembik meyvesinin yukarıdaki faydalarını okuduktan sonra, hemen kullanmaya karar vermiş olabilirsiniz. Çitlembiği kurutulmuş meyve, yağ ya da kahve halinde temin ederek kullanımına hemen başlayabilirsiniz. Peki, çitlembik nasıl kullanılır?
Eğer çitlembik meyvesini temin ettiyseniz, bu meyveyi günde 20-25 adedi geçmeyecek şekilde tüketebilirsiniz. Özellikle sindirimle ilgili sorunlar yaşıyorsanız, bir gün önceden çay bardağı kadar balın içine 6-8 adet çitlembik atarak, 24 saat bekledikten sonra macun kıvamında tüketebilirsiniz. Bunun yanı sıra baharat olarak da yemek pişirirken içerisine atabilirsiniz.
Çitlembik yağını, saç sağlığınızı koruması açısından şampuanınızın içine de damlatabilirsiniz. Bunun yanı sıra haftada bir kez zeytinyağı ile karıştırarak saçlarınıza maske gibi uygulayabilirsiniz. Dört saat boyunca saçınızda beklettikten sonra yıkayıp kurulamanız yeterli olacaktır.